Cultureel erfgoed poëzie

DEVENTER

Het dooit weer langs de IJssel, geen Moskou
meer, nee, eerder een Bologna – deze oude
Hanzestad, waar de tijd ogenschijnlijk weinig
vat op heeft gehad. Een eindeloze stroom

bezoekers, op zoek naar dichters en Dickens,
trekt er ieder jaar opnieuw langs de kades,
langs de boeken, laat de blikken langs de kaften
glijden, om later dan lezend wat tijd te verbeiden

in een van de vele beschutte binnenstadstuinen,
waar omheen duizenden vingers het heden
kaders geven in evenzoveel panelen. Tot leven
gekomen taferelen tussen de muren en gevels.

Ruben van Gogh
2018

In 2018 werd ik gevraagd 4 gedichten te schrijven over de evenzoveel genomineerde steden voor de BNG Bank Erfgoed Prijs 2018 – te weten: Deventer, Leiden, Tilburg en Zaanstad.

Het moest snel en uit niks mocht blijken welke stad de prijs zou winnen. Ik kreeg het jury-rapport en een lijst met de voor de prijs relevante bijzonderheden per genomineerde stad.

Ik schreef vervolgens deze vier gelijkvormige gedichten met een min of meer overeenkomende opzet. Deze droeg ik, voorafgaand aan het moment suprême, in alfabetische volgorde voor. Helaas kun je bij wedkantoren alleen op sportwedstrijden inzetten — dus de voorkennis beperkte zich tot de voorpret van het weten alleen.

In de afgelopen jaren heb ik wel vaker geschreven over cultureel, materieel en industrieel erfgoed. Je zou kunnen zeggen dat het een lyrisch specialisme van me is, met gedichten, liedteksten en opera’s.

Pedestrial Poetry Tours, voor 6 – 25 personen. Een mooie manier om Utrecht met andere ogen te bezien. Verzamel een clubje, neem contact op, en ik neem je mee langs de contouren van de Zijdebalentuin, dwars door het Werkspoorkwartier of achter Trijn aan! Ik wandel ook ’s avonds.

LEIDEN

Stad, opgetrokken uit verwondering – hoe is
deze wereld deze wereld geworden, Leiden
Leiden, welk gemis huist er in de herinneringen
van welke Leidenaar, en waar dan, waar?

Verleden genoeg voor wie er binnen de
omheining van het Singelpark oog voor heeft,
en als er al wat wás verdwenen komt het weer
te voorschijn op winkelpuien en plattegronden.

Zo raken er steeds meer plaatsen waar iets
plaats heeft gevonden bekend en brengt de stad
zichzelf in kaart in één groots digitaal verband,
ieder verhaal als nieuwe sleutel bij de hand.

Ruben van Gogh
2018
TILBURG

Iedere 'o' heeft hier zo z'n dakje, voelt zich thuis.
Duiven vliegen uit, zien de langzaamaan tot
steen verworden lappendeken die deze stad is.
Van herdgang naar herdgang, van wol

naar textiel en nog verder – eens snorde de boel
van draad en spoelen, toen kwam de nieuwe
industrie, bonkend en vonkend; nu ook al oud.
Zo werd het Tilburgs letter voor letter opgebouwd,

zodat zich nu een afwisselend pallet ontvouwt
van ankerpunten in een dwaalgebied. Het mooiste
meisje van de klas? Misschien niet, maar wel
voor wie in ieder balkon een vogelkooitje ziet.

Ruben van Gogh
2018
ZAANSTAD

Het transformatorhuisje is getransformeerd
tot spil voor leisure en de creatieve industrie
– ook een vorm van energie-omzetting, net zoals
toeristen nu de molens laten draaien. Dit proces

gaat verder, wat er ook mocht overwaaien
van deze industrie, niet de constructies van staal
en steen. Er omheen mag alles dan anders zijn
geworden, bewegwijzeringsborden wijzen nog

altijd naar de toekomst toe. Het verleden wordt
zo eerder een product dat wordt geproduceerd,
en zichzelf tot in de gevels van het stadhuis
herhaalt, waar het de blik op vandaag bepaalt.

Ruben van Gogh
2018

Vragen? Neem contact met me op.

Expositie: #smartphoneart @deutrechter

In 2023 hangt mijn kunst het hele jaar in Stadsbrasserie de Utrechter, Vredenburg 40, recht tegenover TivoliVredenburg. Lees er hier meer over.

Smartphoneart expositie in de Utrechter

Leave a Comment